“Θνητοί Aθάνατοι, Aθάνατοι Θνητοί” – Ηράκλειτος

“Θνητοί αθάνατοι, αθάνατοι θνητοί”

Μία φράση αίνιγμα, που προέρχεται από τον Ηράκλειτο-έναν από τους μεγαλύτερους διανοητές όλων των εποχών- και ο Ηράκλειτος μας έχει συνηθίσει σε αναφορές ουσίας.

Σε συμπαγείς, αναντίρρητες ιδέες, που έρχονται και φεύγουν προς το άπειρο.

Η σημερινή όμως κατάσταση του ανθρώπου- και όλη η γνωστή του ιστορία-δεν αφήνει περιθώρια για ερωτήσεις. Πρόκειται λοιπόν για επιθυμητή σκέψη, για επαγωγική λογική και πάλι στο επίπεδο τηες επιθυμίας, ή μήπως ο μεγάλος σοφός εννοεί κάτι διαφορετικό;

Ισχύει μάλλον το δεύτερο!

Ο Ηράκλειτος το διατυπώνει με αυτό τον τρόπο, έτσι ώστε μόνον αυτοί που γνωρίζουν τα κλειδιά της ανθρώπινης ύπαρξης, της ζωής σαν φαινόμενο, της γνωστής και άγνωστης ιστορίας του ανθρώπουνα μπορούν να καταλάβουν και να εξηγήσουν!

“Θνητοί αθάνατοι, αθάνατοι θνητοί”

Με αυτήν τη φράση ο μεγάλος ερευνητής του γίγνεσθαι περί τον κόσμο, την φύση και τον άνθρωπο προσφέρει μία από τις μεγαλύτερες παρακαταθήκες του, μια μεγαλιώδη επιλογή του, μια πορεία προς τα ασύλληπτα ύψη που ο άνθρωπος δικαιούται, μακρά από τη διάλυση, τον εφυλισμό και την σχεδόν απόλυτη έκπτωση, που επικρατεί σήμερα. Μιλά για τη φύση των ανθρώπων και μέσα από την μεγαλοφυία του προσδιορίζει την τωρινή κατάστση του ανθρώπου(θνητός), την επιλογή του (αθάνατος) και τη δυνατότητα εναλλαγής αυτής της κατάστασης (αθάνατος θνητός). Ο Ηράκλειτος, λοιπόν, θεωρεί το θνητόν ή το αθάνατον επιλογή του ανθρώπου!

Και αυτό είναι συγκλονιστικό, ιδιαίτερα αν αναφερθούμε στην κατάσταση του σύγχρονου ανθρώπου, εν αταξία ευρισκομένου και σε μόνιμη κατάσταση άγχους υπό το φόβο του θανάτου. Η πλειονότητα της ανθρωπότητας έχει μέσο όρο ζωής τα πενήντα χρόνια, τα εκφυλιστικά νοσήματα κάνουν θραύση και η μόνη υποτιθέμενη ελπίδα είναι η κατανόηση του γενετικού κώδικα (DNA). Φαντάζει, έτσι η αναφορά σε δυνητικές επιλογές αθανασίας, τουλάχιστον, παράλογη και εξωπραγματική.

Ο Ηράκλειτος αναλαμβάνει να φωτίσει το “θέατρο του ανθρώπου”, λέγοντας ότι μπορεί έτσι να φαίνονται και να είναι τα πράγματα τώρα, αλλά μπορεί και να είμαστε θνητοί αθάνατοι και αθάνατοι θνητοί.

Απόσπασμα από άρθρο του Ν. Παπανδρέου που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Τρίτο Μάτι(Μάιος 2003)